Tuesday 17 April 2018

Türkçe Anlatım dilinde bir özne tespit sorunu üzerine

Türkçe Anlatım dilinde bir özne tespit sorunu üzerine

Farklı ifade şekillerinde farklı diller söz konusu.
Aşağıdaki örnekte görülebilceği gibi 'balık' kelimesi 'yemek'
fiilinden önce gelerek ÖZNE olabilir (607. cümle).  Açıklaması:
(Kovalanmakta olan) balık (yemi) yedi.
 ya da 1278. cümlede olduğu gibi yine fiilden önce gelerek
NESNE olabilir. Açıklaması:
(İhtiyar adam) bir uçan balık yedi.  Daha zorlaştırırsak
(İhtiyar adam) balık yedi.

Hikayesel anlatımın ayrıştırılması(language parsing)
1. hikaye içindeki semantic varlıkların(nesnelerin) takibini
2. Bunlar arasından aktif öznelerin takibini
3. Parse edilen noktada geçerli olan, geçmiş cümlelerden kalan
DOLAYLI ÖZNEnin takibini gerektirir.


ÖRNEKLER:
İhtiyar Adam ve Deniz

sentence= 607  ****************************dumpSentenceAsText
Ama balık yemedi.

sentence= 607  ----------------------------dumpStructList
0 1 Ama Bağlaç
1 2 balık  İsim  (f_önü yemedi  %tr.intr. *o ref ) \Nesne\    \possible Özne\   ************ÖZNE
2 3 yemedi Fiil %tr.intr. *o
2 3 . postPunctuation

sentence= 1278  ****************************dumpSentenceAsText
 Yıldızların altında, gecenin ayazında, yunus dilimlerinden birinin
yarısı ile bir uçan balık yedi.

sentence= 1278  ----------------------------dumpStructList
0 1 Yıldızların  İsim->Tamlayan  -lar -ın 
1 2 altında  İsim->Dolaylı Tümleç -ında 
1 2 , postPunctuation
2 3 gecenin  İsim->İyelik -nin 
3 4 ayazında  İsim->Dolaylı Tümleç -ında 
3 4 , postPunctuation
4 6 yunus dilimlerinden  İsim Tamlaması->Dolaylı Tümleç -inden/ından/undan/ünden/sından/sinden/ğinden/ğından/ğünden/ğundan
6 7 birinin  İsim->İyelik -inin 
7 8 yarısı  İsim->İsim -sı 
8 9 ile Bağlaç
9 12 bir uçan balık  Sıfat Tamlaması verbalPOS=1(f_önü yedi  %tr.intr. *o ref ) \Nesne\   \possible Özne\   ************NESNE
12 13 yedi Fiil %tr.intr. *o
12 13 . postPunctuation